Zabytki południowego Egiptu

Świątynia Hatszepsut

hatshepsutŚwiątynia Hatszepsut zwana ” Świątynią Milionów Lat” jest położona na zachodnim brzegu Nilu, w Deir el- Bahari, na wprost świątyni Amona w Karnaku.

Gigantyczny kompleks został wzniesiony przez królową Hatszepsut. Była ona jedyną córką z prawego łoża króla Totmesa I. Jednak w Egipcie kobiety nie mogły dziedziczyć władzy, więc po śmierci ojca następcą tronu został Totmes II (syn Totmesa I z pomniejszą żoną Mutnofret). Po koronacji następca tronu poślubił swą przyrodnią siostrę – Hatszepsut. Totmes II zmarł po zaledwie dwóch latach rządzenia, a spadkobiercą tronu został wówczas jego dwu letni syn z nieprawego łoża – Totmes III.

W chwili śmierci męża królowa miała zaledwie 15 lat, ale była najstarszą przedstawicielką rodu. Zgodzono się aby do czasu osiągnięcia dojrzałości przez Totmesa III rządziła Hatszepsut. W siódmym roku panowania Hatszepsut koronowała się na faraona. Od tego czasu o królowej pisało się jak o mężczyźnie, a na rzeźbach przedstawiana była jako król (z brodą i w koronie).

Hatszepsut była władczynią pokojową. Przeprowadziła tylko jedną wyprawę- do krainy Punt, po pachnidła i zioła dla Amona. Nie wiadomo gdzie dokładnie znajdowała się legendarna kraina Punt. Było to prawdopodobnie jakieś afrykańskie państwo w okolicach Erytrei lub wybrzeża somalijskiego, które posiadało wiele pożądanych przez Egipcjan skarbów: kadzidło, mirrę, kość słoniową, heban złoto, itp.

Świątynia Hatszepsut została zaprojektowana przez Senmuta (protegowanego królowej) w siódmym roku panowania Hatszepsut. Senmut wydrążył tunel w skale, tak aby połączyć świątynię i przyszłe miejsce pochówku królowej z wykutą zaledwie kilkanaście metrów dalej swoją komorą. Jednak, kiedy po prawie dwudziestoletnich rządach Hatszepsut zmarła grobowiec jej ulubionego architekta był pusty, chociaż powszechnie wiadomo, że zmarł on wiele lat wcześniej.

Po jej śmierci ktoś zniszczył jej posągi, wizerunki i usunął imię z list królewskich. Prawdopodobną przyczyną tych działań była chęć wyeliminowania precedensu- by żadna inna kobieta nie myślała o wstąpieniu na królewski tron. Kolejną królową, dopiero w II stuleciu naszej ery była Kleopatra.

Świątynia w Karnaku i Luks

karnakŚwiątynia w Karnaku była największym kompleksem sakralnym starożytnego Egiptu. Główna świątynia była poświęcona Amonowi (bóg wiatrów i powietrza). Przedstawiano go jako człowieka w czapce z dwoma piórami. Pierwotnie Amon był bóstwem lokalnym, lecz od XVI wieku p.n.e. faraonowie uczynili go narodowym bóstwem Egiptu. Utożsamiano go z Re, bogiem słońca. Czczono go tu wraz z jego małżonką, boginią Mut, i ich synem, bogiem księżyca, Chonsu.
Do poszczególnych części świątyni wchodziło się przez olbrzymie pylony (jest ich w Karnaku 10) i bramy z masywnymi wieżami po bokach. Zapuszczając się w głąb budowli przechodzono z jasnego światła słonecznego w coraz gęstszy mrok. Do najskrytszego sanktuarium z wizerunkiem boga wstęp mieli jedynie faraon i kapłani.

Do zespołu sakralnego wiodły dwie aleje między rzędami sfinksów z głowami barana (ulubionego zwierzęcia Amona). Jedna aleja prowadziła od Nilu, a druga z Luksoru. Wielki pylon frontowy (o wysokości 44m i szerokości 113m) świątyni głównej stoi nadal. Za nimi znajduje się otoczony kolumnadą Wielki Dziedziniec, na który otwierają się mniejsze świątynie. Drugi pylon prowadzi do Wielkiej Sali Kolumnowej (dziś sala ta znajduje się pod gołym niebem, kiedyś przykrywał ją dach wsparty na 140 kolumnach ustawionych w 16 rzędach i wznoszący się 24 m nad posadzką). Trzeci pylon prowadzi na dziedziniec centralny, za którym trzy następne pylony znaczą wejście do sanktuarium. Po stronie południowej, za 4 kolejnymi pylonami, stoi jeszcze nie w pełni odsłonięta świątynia bogini Muta.

W kompleksie mieszczą się również świątynie Chonsu i innych bogów.
Świątynia w Karnaku i Świątynia Luksorska połączone są ze sobą około trzy kilometrową aleją procesyjną. Aleję okalają sfinksy z głowami baranów, które były ulubionymi zwierzętami Amona.