Dzieje napoju kryją w sobie historię wojen, podróży, obyczajów, sztuki, uczuć, a także eksperymentów medycznych o zaskakujących rezultatach.

Etiopia

Etiopska prowincja Kaffa jest ojczyzną krzewu kawowego. Dawny zwyczaj nakazywał podejmować gościa kawą bardzo uroczyście. Taka ceremonia mogła trwać nawet kilka godzin. Gospodyni posypywała miejsce wokół paleniska czystym piaskiem lub świeżo zebraną trawą. Następnie prażyła kawowe ziarna na blasze lub w ceramicznym piecyku. Pokruszone wsypywała do dzbanka, zalewała wrzątkiem i stawiała na palenisku. Po chwili rozlewała napar do ceramicznych lub rogowych kubków.

Półwysep Arabski

Arabowie spotykali się w pomieszczeniach o bogatym orientalnym wystroju, siedzieli na niskich ławach przy małych, zdobionych stolikach, paląc fajki wodne.

Gorący, aromatyczny napój przyrządzano w tygielku z mocno uprażonych i zmielonych ziaren, z dodatkiem cukru, cynamonu, kardamonu lub goździków. Przed podaniem dolewano nieco zimnej wody, żeby fusy opadły na dno. Jako pierwszy kosztował napoju gospodarz, co dawało gościom pewność, że kawa nie zawiera trucizny.

Włochy

Ziarna kawy dotarły najpierw do Wenecji, gdzie w XVII wieku przy placu Świętego Marka powstała słynna kawiarnia Florian.

Włosi tak pokochali kawę, że szybko stała się ona ważnym elementem ich życia. Przy filiżance aromatycznego napoju dyskutowano o polityce, nauce i literaturze. W latach 1764-1767 wydawano pismo Il Caffé, w którym poruszano te tematy.

To dzięki Włochom możemy dziś raczyć się prawdziwym espresso. Taką kawę podawaną w małych, delikatnych filiżankach z porcelany Włosi często piją rano przed pracą.

Z południa Włoch pochodzi cappuccino, najlżejsza odmiana kawy. Podawano je z dodatkiem świeżego koziego mleka, które zdaniem smakoszy daje najlepszą piankę. Prawdziwe cappuccino składa się w jednej trzeciej z espresso, w jednej trzeciej z gorącego mleka i w jednej trzeciej z mlecznej piany. Wtedy właśnie uzyskuje ono idealny kolor przypominający barwę habitu kapucynów.

Francja

Swą popularność w tym kraju kawa zawdzięcza przyjęciom u Sulejmana Agi, posła Porty Ottomańskiej. Goście mieli wówczas okazję kosztować znakomitej kawy po turecku.

Znawcą tego napoju był król Ludwik XV, który przygotowywał sobie napar z ziaren kawowców rosnących w ogrodzie botanicznym w Wersalu. Przy kawie spotykali się znani francuscy literaci i myśliciele: Wolter, Diderot, Rousseau.

Mała czarna, którą Francuzi pijają w malowniczych kawiarenkach, jest słabsza niż napój pijany przez Włochów.

Austria

Moda na picie kawy rozpoczęła się tutaj po zwycięstwie Jana III Sobieskiego nad Turkami w 1683 roku. Jeden z uczestników odsieczy wiedeńskiej, Jerzy Franciszek Kulczycki, spędził dwa lata w niewoli tureckiej, gdzie nie tylko zakosztował nieznanego sobie napoju, lecz także poznał tajniki jego przygotowywania. Od razu zorientował się, czym naprawdę są dziwne ziarna znajdujące się wśród łupów zdobytych na Turkach, a uznane za paszę dla wielbłądów.

Wkrótce otworzył pierwszą w Wiedniu kawiarnię Pod Błękitną Flaszką, a na pamiątkę zwycięstwa nad Turkami podawał gościom ciasteczka w kształcie półksiężyców.

Niemcy

Niemcy po raz pierwszy spróbowali nowego napoju w roku 1673, kiedy w Bremie otwarto pierwszą kawiarnię. Wkrótce zaczęły powstawać kolejne Kaffeehausen, w których spotykano się na pogawędki przy kawie i cieście, a także słuchano muzyki. W Zimmermanns Kaffeehaus w Lipsku koncertował wielki miłośnik kawy Jan Sebastian Bach. O słynnym wówczas sporze, czy kawa jest lekarstwem na wszystkie dolegliwości, czy raczej dziełem szatana, przypomina skomponowana przez Bacha Kantata o kawie.

Anglia

Z Anglią kojarzymy przede wszystkim tradycję picia herbaty, jednak i kawa była tu napojem bardzo popularnym. Pierwsza kawiarnia powstała w 1650 roku w Oksfordzie, kolejna dwa lata później w Londynie. Studenci twierdzili, że w kawiarniach zdobywają więcej niezbędnej wiedzy niż podczas wykładów na uczelni. A ponieważ kawa kosztowała wówczas jednego pensa, kawiarnie nazywano uniwersytetami za pensa. Kawiarnie stały się miejscem spotkań głosicieli idei antypaństwowych, toteż król Karol II postanowił je zamknąć. Jednak w wyniku protestu Anglików zakaz wycofano po jedenastu dniach

Niezwykłą kawę śniadaniową podaje się w dobrych angielskich hotelach. Swój wyjątkowy smak zawdzięcza ona prażonym figom mielonym razem z ziarnem kawowym.

Skandynawia

W XVIII wieku szwedzki król Gustaw III postanowił rozstrzygnąć spór, który napój jest zdrowszy: kawa czy herbata. W eksperymencie uczestniczyło dwóch braci skazanych na śmierć za zbrodnie. Pod nadzorem naukowców jeden z nich wypijał codziennie porcję kawy, a drugi herbaty. W ciągu kolejnych lat zmarli obaj profesorowie, z ręki zamachowca zginął król, natomiast uczestnicy eksperymentu w dobrym zdrowiu dożyli późnej starości.

Skandynawowie chlubią się tradycyjnym przepisem na kawę z jajkiem. Kawę połączoną z białkiem wlewa się do gotującej się wody i po ponownym zagotowaniu dodaje trochę zimnej wody. Gotowy napój cedzi się i podaje w dużych ogrzanych kubkach.

Ameryka Łacińska

W wielu krajach Ameryki Łacińskiej gotuje się kawę i przecedza przez płótno. W Meksyku często ma ona słodki i korzenny smak dzięki stosowaniu nierafinowanego cukru i cynamonu.

Znana jest również kawa z dodatkiem likieru kawowego, tequili i mielonego cynamonu.